Een laptop is geschikt om maximaal twee uur per dag aan te werken

Een zere nek, pijnlijke schouders of zelfs een ‘laptopbochel’: thuiswerken kan praktisch zijn, maar goed voor lijf en leden is het niet. Zeventig procent van de Nederlandse thuiswerkplekken blijkt ergonomisch ongezond. Tijd voor wettelijke maatregelen, vindt ergonomie-expert John van Hooft.

Een goed ingerichte werkplek in huis is voor de meeste mensen tegenwoordig geen overbodige luxe. Zeventig procent van de Nederlandse werknemers werkt minimaal één keer per week op een andere locatie dan het hoofdkantoor. Vaak is dat thuis. Toch lijkt noch de thuiswerker noch zijn werkgever stil te staan bij het belang van werkplekergonomie thuis, zegt John van Hooft, directeur van BakkerElhuizen, een bedrijf dat gespecialiseerd is in advies over de gezonde werkplek. ,,Op kantoor hebben werknemers een compleet uitgeruste werkplek met alles op correcte wijze ingesteld, maar thuis zitten ze uren aan de keukentafel.’’

Maximaal twee uur

Mobiel werken is mogelijk sinds de komst van de laptop, maar laat dat nou net het minst ergonomische hulpmiddel zijn dat er bestaat, aldus Van Hooft. ,,Het probleem is dat scherm en toetsenbord aan elkaar vast zitten. Je kan niet én het scherm op de juiste hoogte zetten én het toetsenbord dichtbij genoeg halen, dus krijg je dat mensen voorover gebogen gaan zitten werken.’’ Een aanslag op nek, schouders, rug en armen. ,,Een laptop is zonder ergonomische hulpmiddelen echt alleen maar geschikt om maximaal twee uur per dag aan te werken, op kantoor én thuis.’’

Koudwatervrees

De laptop hoeft volgens Van Hooft echter niet de deur uit. Het apparaat is namelijk relatief makkelijk geschikt te maken voor een langere werkperiode. ,,Met een extern toetsenbord, een muis en een laptopstandaard ben je er al. Eventueel kun je ook een extern scherm gebruiken.’’ Een inrichting die de meeste werkgevers op de werkplek al bieden. Dat zijn zij immers wettelijk verplicht. Van Hooft noemt het een halfbakken maatregel. ,,Een werkgever hoeft wettelijk gezien voor de werkplek thuis niets te regelen, tenzij werknemers thuis moéten werken. Maar werkgevers hebben koudwatervrees – dat ergonomisch maken van de thuiswerkplek kost vast geld, denken ze, en is vast ingewikkeld.’’ Dus werknemers krijgen op papier de optie om thuis te werken maar worden het niet verplicht. ,,Dan hoef je als werkgever niets te bieden, terwijl mensen wel uren of dagen achter elkaar in een slechte houding aan het werk zijn.’’

Tijd om de wetgeving op dit terrein aan te passen, stelt Van Hooft. ,,Die is simpelweg niet meer up-to-date voor de moderne tijd. Tegenwoordig zitten mensen niet meer standaard aan een bureau op de werkplek, maar zijn ze veel meer zwerfwerkers. Ze werken op kantoor, thuis en zelfs onderweg.’’

Video

De verplichting om een verantwoorde werkplek te bieden moet daarom voorbij de muren van de werkplek reiken, vindt Van Hooft. ,,Werkgevers moeten bij gebruik van een laptop minimaal een standaard en een extern toetsenbord en muis bieden of vergoeden. Eventueel een bureau en een stoel erbij als je heel grondig wil zijn. Wil je zeker weten dat het goed zit, dan zou je kunnen denken aan een werkplekcheck bij mensen thuis.’’ Daarvoor hoeft niet per se iemand bij je thuis langs te komen. ,,Met een video kan je ook zien of iemand in een goede houding zit.’’

Van Hooft ziet graag dat er een gedeelde verantwoordelijkheid voor werkgever én werknemer wat betreft de thuiswerkplek wordt opgenomen in de wet. ,,Een werkgever kan allerlei hulpmiddelen bieden, maar de werknemer moet er natuurlijk wel gebruik van maken.’’ Ingewikkeld hoeft dat niet te zijn. ,,In een video van een minuut of anderhalf kan je prima aan werknemers uitleggen hoe ze hun thuiswerkplek zouden moeten inrichten.’’

Ononderbroken

Met de positie van de werkapparatuur of de stoel waarop je zit ben je er echter nog niet, aldus Van Hooft. Ook hoe lang iemand op zijn plek zit is belangrijk. ,,In een thuisomgeving is het vaak makkelijker om ongestoord door te werken, maar dat heeft ook een nadeel. Als je nooit afgeleid wordt zit je te lang ononderbroken aan je werk.’’

Was ophangen

Voor de hardnekkige doorwerker zijn er preventieve maatregelen beschikbaar. ,,Er is software die bijhoudt hoe lang mensen ononderbroken aan een taak zitten en die dan een waarschuwing geeft.’’ Een ideaal moment om je even los te maken van het werk. ,,Ga even een wandelingetje maken of de was ophangen. Dan beweeg je even lichaam en geest en kan je daarna weer fris aan het werk.’’