Lenovo Yoga Book C930 review: Tussen notitieblok en pc
Inleiding
De Lenovo Yoga Book C930 is een bijzondere convertible. In plaats van een toetsenbord zit in het onderste gedeelte nu een e-inkscherm. Dat maakt het dunne en lichte apparaat een interessante kruising tussen een Windows-pc en een digitaal notitieblok. Hoe bevalt dat speciale concept in de praktijk?
Lenovo heeft de afgelopen tijd een aantal interessante laptopconcepten laten zien. Zo vertoonde het merk in april een concept van een machine met opvouwbaar oled-paneel. Nu haalt niet iedere conceptmachine ook de markt en zou het ons niet verbazen als de oled-laptop daarmee ook te maken krijgt - maar af en toe bereiken bijzondere apparaten wel degelijk de winkels. Enkele jaren geleden was er bijvoorbeeld de Yoga Book YB1-X90L, een convertible met naar keuze Android of Windows die in plaats van een toetsenbord beschikte over een speciale, aanraakgevoelige plaat waarop een toetsenbord werd geprojecteerd, of waarop je een notitieblok kon neerleggen. Krabbels op het notitieblok (of direct op de plaat) werden automatisch omgezet naar digitale schrijfsels.
Een convertible met e-ink
Kennelijk zag Lenovo genoeg brood in het idee voor een tweede versie, zij het met de nodige aanpassingen. Onderin de nieuwe Yoga Book C930 zit nu een tweede scherm op basis van e-ink technologie. Daarop kan een digitaal vel papier worden vertoond om je aantekeningen te maken, dat er door de eigenschappen van het scherm ook echt als zodanig uitziet. Bovendien heeft Lenovo een e-reader functie toegevoegd, zodat je het grote scherm kunt gebruiken voor het lezen van boeken en tijdschriften. Tevens kan nog steeds een virtueel toetsenbord worden vertoond, dat dankzij ingebouwde trillingsfeedback toch een prettige aanslag moet bieden ondanks het ontbreken van enige travel.
Innovatief, maar niet goedkoop
Met een gemiddelde prijs van 1262 euro in de Prijsvergelijker is het bijzondere apparaat niet goedkoop te noemen, als we puur kijken naar de specificaties. Intern vinden we voor dat geld een tamelijk verouderde processor uit Intels superzuinige Y-reeks, de Intel Core i5 7Y54, gecombineerd met 256 GB opslag en een magere 4 GB werkgeheugen. Een goedkopere variant kost 1099 euro, maar bevat in ruil voor een besparing van 150 euro zowel een tragere processor (de Core m3 7Y30) als minder opslag (128 GB). Dat maakt het wel erg aantrekkelijk voor het duurdere model te gaan.
In het kort
De Lenovo Yoga Book C930 is net als zijn voorganger een bijzondere convertible. In plaats van een toetsenbord zit in het onderste gedeelte nu een e-inkscherm. Dat maakt het dunne en lichte apparaat een interessante kruising tussen een Windows-pc en een digitaal notitieblok - een dergelijke innovatieve formfactor komen we niet vaak tegen. Toch vragen we ons af hoeveel mensen in praktijk het beste uit zijn met dit apparaat, vanwege de beperkingen ervan. Dan doelen we niet alleen op de compromissen die je bij een machientje van dit gewicht en formaat moet sluiten - weinig aansluitingen, beperkte prestaties en een korte accuduur - maar ook op de nadelen die het concept in de huidige uitvoering heeft. Zo tikt het prettiger op een normaal toetsenbord, maakt de trage verversingsfrequentie van het e-ink paneel schrijven op het 'gewone' scherm haast fijner en bevat de e-reader nog te weinig functionaliteit om te wedijveren met een los exemplaar.
Schermtoetsenbord geen goede vervanging voor een fysiek exemplaar, e-reader-functionaliteit is erg summier en notitieblok minder prettig in gebruik door lage refreshrate scherm
Lcd-scherm heeft lage maximale helderheid en tegenvallende kalibratie
Weinig aansluitingen - geen 3.5 mm headphone-jack of usb-A
Korte accuduur
Beperkte prestaties, verouderde processor, slechts 4 GB werkgeheugen
Erg dun en licht
Innovatieve formfactor: omklapbaar notitieblok dat eigenlijk toch een complete Windows-pc herbergt
Constructie en aansluitingen
Net als zijn voorganger, de naar keuze met Android of Windows geleverde Yoga Book YB1-X90L, bestaat de Yoga Book C930 uit twee donkergrijze delen van geanodiseerd aluminium, met elkaar verbonden door een bijzonder scharnier dat we al eerder zagen bij andere luxe Yoga-convertibles van Lenovo. De drie metalen buisjes zijn met elkaar verbonden via zilvergrijze schakeltjes, waardoor het hele scharnier kan omkrullen tijdens het omklappen van de laptop. Dat heeft wel iets weg van een horlogebandje.
Zowel de schermklep met het lcd-scherm als het onderste gedeelte met e-ink scherm hebben een unibody-constructie, zodat er aan buitenkant nergens naden of overgangen te zien zijn. Onderbrekingen als ventilatiesleuven of rubberen voetjes aan de onderzijde treffen we ook niet aan. Dat maakt dat de Yoga Book C930 echt aanvoelt als een notitieblok, maar zonder voetjes schuift het geheel wel wat makkelijk over de tafel. Bovendien komen er zo snel krasjes op het aluminium aan de onderkant. Gelukkig is de donkergrijze kleur door-en-door aangebracht, zodat je die niet meteen terugziet als een lelijke, zilverkleurige streep.
Hoewel je van de behuizing geen Thinkpad-achtige stevigheid moet verwachten, komt de constructie robuust genoeg over om het dagelijks gebruik te doorstaan. Beide delen zijn ongeveer overal even dik; het onderste deel is met 5.8 mm net iets dikker dan het scharnierende deel met lcd, dat 4.1 mm meet op het dikste punt. Ook wanneer beide delen tegen elkaar aan zitten, bedraagt de dikte van de Yoga Book C930 dus nog minder dan een centimeter. Naast dun is de Yoga Book C930 ook erg licht voor een Windows-convertible: 775 gram. Dat is maar net iets meer dan de allereerste Apple iPad en bijna precies evenveel als een nieuwe Microsoft Surface Go. De Surface Pro-weegt met meer dan 1 kg beduidend meer, evenals zo ongeveer iedere laptop.
Kloppen om te beginnen
Omgeklapt als tablet sluiten beide delen gelukkig goed op elkaar aan - we zien nog weleens dat het scherm dan een stukje verder komt dan de behuizing. Bovendien blijven beide delen in die configuratie relatief goed tegen elkaar aan 'plakken'. Dichtgeklapt in laptopstand worden beide schermen magnetisch nog veel beter bij elkaar gehouden. Je krijgt het apparaat zodoende nauwelijks met de hand opengeklapt, ook omdat aan de voorkant van de schermklep geen uitsparing is aangebracht.
Gelukkig is er een andere manier om het systeem open te krijgen: klop twee keer op de bovenkant van de schermklep, en hij komt een klein stukje omhoog. Helaas werkt dat niet altijd goed. Wanneer je het systeem niet op tafel hebt staan of wanneer je niet precies in het midden aan de voorkant hebt geklopt, gebeurt er maar al te vaak niks. Sowieso is er een kleine vertraging voordat de schermklep openklikt na een succesvolle klop, waarin je je afvraagt of je misschien nog eens moet kloppen.
Beperkt aansluitingengamma
De dunne behuizing van de Yoga Book C930 biedt weinig ruimte voor veel aansluitingen. Die zijn er dan ook niet: enkel twee usb-c poorten, eentje links en eentje rechts. Dat is wel wat magertjes. Je mist zodoende zelfs een 3.5 mm-koptelefoonaansluiting, laat staan dat er mogelijkheden zijn om direct 'klassieke' usb-apparaten in te pluggen. De twee usb-poorten bieden wel alle mogelijkheden die samengaan met de multifunctionele poort. Dat wil zeggen dat je de laptop via een van beide poorten kan opladen en er ook beeldschermen op kunt aansluiten. Tevens bieden de poorten mogelijkheid voor doorvoer van audiosignalen, waarbij alleen de rechterpoort ook analoge audiosignalen ondersteunt. Zo is enkel een simpel adaptertje nodig om via die poort alsnog een bedrade koptelefoon aan te sluiten.
Links zien we een uitprikbaar laatje in de behuizing van de C930. Je kent het wel van je smartphone: in het laatje kun je een microsd-kaartje kwijt, om zo de opslag van het systeem uit te breiden. Sommige varianten van de C930 hebben bovendien een 4G-modem aan boord, waarbij je in het laatje tevens een simkaart kunt plaatsen. Aan de rechter zijkant zitten een tweetal knoppen: de aan-en-uitknop, voorzien van een ietwat ruwe afwerking om hem makkelijk op de tast te kunnen herkennen, en de tuimelknop voor het volume.
Tussen het onderste scherm en het scharnier zit nog een cirkelvormige uitsparing in het glas die ook op een knop lijkt, maar de vingerafdrukscanner blijkt te zijn. Die is nogal traag in gebruik, waarbij je je vinger precies op de juiste manier moet plaatsen om de herkenning niet te laten mislukken.
Tweede scherm: toetsenbord, e-reader of digitaal notitieblok
De eerdere Yoga Book YB1-X90L beschikte in plaats van een toetsenbord over een speciale, aanraakgevoelige plaat waarop een toetsenbord werd geprojecteerd, of waarop je een notitieblok kon neerleggen. Krabbels op het notitieblok (of direct op de plaat) werden automatisch omgezet naar digitale schrijfsels.
Voor de nieuwe Yoga Book C930 heeft Lenovo wat anders bedacht. Onderin zit nu een tweede scherm op basis van e-ink technologie. Het E Ink Mobius-scherm heeft een resolutie van 1920 x 1080 pixels, wat in combinatie met de schermdiagonaal van 10,8 inch een pixeldichtheid van 204 ppi oplevert. Het scherm ondersteunt, zoals gebruikelijk, de weergave van 16 grijstinten. Op het scherm kan weer een virtueel toetsenbord en touchpad worden vertoond, maar je kunt het ook gebruiken als e-reader of als digitaal notitieblok. Een werkbalk met vier knoppen die bovenaan het scherm aan de rechterkant wordt vertoond, (de drie standen, plus een instellingenmenu) stelt je in staat te wisselen tussen de verschillende modi.
Virtueel toetsenbord met geïntegreerde touchpad
Voor het virtuele toetsenbord dat wordt vertoond op het onderste scherm van de Yoga Book C930 kun je kiezen uit diverse talen - bijvoorbeeld ook Duits, Noors of UK Engels. Dat kan met een normaal toetsenbord natuurlijk niet en kan een voordeel zijn als je zelf een andere taal en layout prefereert dan US/ANSI, zoals we het in Nederland over het algemeen in de winkels tegenkomen. Het toetsenbord is verder beschikbaar in twee verschillende vormgevingen, met witte of zwarte toetsen. Bij beide kun je dan ook nog kiezen of je de touchpad altijd wil weergeven, of alleen een klein 'knopje' onderaan het toetsenbord wil plaatsen om het op te roepen. In dat geval zijn de 'toetsen' wat groter, maar moet je wel altijd eerst even op de 'knop' drukken om het touchpad weer te geven. Zodra je gaat tikken, verdwijnt het touchpad automatisch uit het zicht, iets wat in praktijk niet altijd handig is. Hoe het ook op het scherm staat, het aanraakgevoelige gedeelte ondersteunt verder alle gebaren die we onder Windows kennen. Volgens het configuratiescherm gaat het dan ook om een 'Precision Touchpad', dat aan bepaalde eisen van Microsoft voldoet.
De feedback van het virtuele toetsenbord van de Yoga Book C930 is niet hetzelfde als de aanslag van een echt fysiek toetsenbord. Zo is er uiteraard geen enkele travel aanwezig. De Yoga Book C930 heeft net als veel smartphones en tablets een geïntegreerde trilmotor om toch een vorm van feedback te kunnen leveren. Je kunt het trillen instellen in drie intensiteitsstanden en ook een geluidje laten horen bij een succesvolle toetsaanslag. Helaas is de trillingsfeedback niet bijster precies. Waar systemen als Apple's Taptic Engine nauwkeurige korte tikjes kunnen geven, produceert de trilmotor van de Yoga Book C930 een diffusere, zachtere feedback, waarbij het metalen scharnier een beetje meerammelt. Bovendien treedt de trilling niet op op de plaats waar je de toets aanraakt. In plaats daarvan trilt de hele behuizing mee. Bij Apple's Macbooks helpt de plaatsing van de trilmotor, direct onder het niet echt indrukbare touchpad van die notebookreeks, om 'klikken' toch realistisch te laten voelen.
Lenovo is kortom nog niet zo ver en daarmee voelt het virtuele toetsenbord van de Yoga Book C930 eigenlijk precies aan als een schermtoetsenbord op een tablet. Dat voldoet prima voor het invoeren van url's en het maken van korte notities, maar als je langere stukken gaat tikken wil je toch liever een écht toetsenbord hebben. Bij het gebruik van het virtuele toetsenbord valt tot slot op, dat het altijd even duurt op het op te roepen als je vanuit een andere stand overschakelt naar het toetsenbord. Er wordt dan eerst een animatie afgespeeld die meer dan een halve seconde in beslag neemt. Beter had Lenovo de toetsen meteen in beeld gebracht.
E-reader al te rudimentair
E-ink schermen kennen we natuurlijk vooral van e-readers. Dankzij de papierachtige eigenschappen van het scherm is het prettiger om boeken daarop te lezen, dan op een tablet met een verlicht lcd- of oledscherm. Lenovo heeft die mogelijkheid bij de Yoga Book C930 - voorzien van een groot e-ink paneel van de laatste generatie - gelukkig niet onbenut gelaten en heeft een e-readerfunctie toegevoegd. Helaas is de toepassing zodanig rudimentair dat je waarschijnlijk toch beter af bent met een losse e-reader als je graag leest, het grote en mooie e-ink paneel ten spijt.
Wanneer je overschakelt naar de e-readerstand wordt standaard het laatst getoonde document of boek getoond. Een nieuw boek bereik je via de menubalk, die onhandig genoeg alleen in beeld komt als je eerst helemaal bent uitgezoomd. Via een simpele bestandsverkenner kun je vervolgens door mappen op je computer bladeren, waarna je een geschikt bestand kunt openen. Met ondersteuning voor pdf-, epub-, mobi- en txt-bestanden kun je digitale boeken in de meest gangbare formaten lezen.
Heb je het boek eenmaal voor je, dan kun je middels aanrakingen bladeren tussen pagina's. Het overschakelen tussen lezen in staande en liggende stand gebeurt automatisch. Via de menubalk kun je ook direct naar een pagina in het boek gaan, schakelen tussen weergave van één of twee pagina's naast elkaar, of inzoomen op de pagina. Helaas wordt de tekst bij het inzoomen alleen in horizontale richting op de pagina ingepast. In verticale richting moet je alsnog scrollen. We missen ook allerlei andere functionaliteit die ondertussen zelfs bij de simpelste losse e-readers tot de standaarduitrusting behoort, zoals het aanpassen van font en regelafstand, het maken van aantekeningen en verwijzingen, het zoeken naar termen in het boek of het direct opzoeken van de betekenis van een woord via een ingebouwd woordenboek. Het e-ink scherm van de Yoga Book C930 heeft bovendien geen ingebouwd lampje, wat veel moderne e-readers wel hebben om het lezen in het donker te vergemakkelijken.
Digitaal notitieblok
Net als de vorige Yoga Book kun je ook de C930 inzetten als een soortement notitieblok. Waar je bij het oude model nog aan de slag kon met een pen met echte inkt op fysiek papier, teken je bij de Yoga Book C930 op het elektronische papier. Daarvoor zit in de doos een 'Precision Pen'. De van donkergrijs aluminium gemaakte pen heeft een lengte van 14,1 cm en een diameter van bijna 1 cm, en kan magnetisch aan de achterkant van de schermklep van het systeem worden bevestigd. De pen is aan een kant iets is afgeplat en het magneetje is in de meeste gevallen krachtig genoeg om te voorkomen dat de pen losraakt van de behuizing. Wel mist de pen een clip om hem bijvoorbeeld aan een kledingstuk vast te maken.
De Precision Pen maakt gebruik van Wacom-technologie en is zowel druk- als kantelgevoelig, wat moet bijdragen aan een nauwkeurige registratie. Druk je harder, dan komt er een dikkere lijn op het digitale canvas, terwijl er een bredere lijn kan ontstaan wanneer je de pen schuin houdt - net als bij een echt potlood of markeerstift. In de praktijk lijkt de kantelgevoeligheid echter alleen op het 'normale' beeldscherm te functioneren. De notitie-app op het e-inkscherm houdt geen rekening met kanteling.
Hoewel de Wacom-technologie in theorie een batterijloze werking van de pen mogelijk maakt, bevat de Precision Pen wel een AAAA-batterij. De pen kan namelijk met Bluetooth worden verbonden met het systeem, zodat je middels de knop aan het andere uiteinde van de pen een programma kunt openen. Op het hoofdscherm kun je de toepassing kiezen, terwijl op het e-ink scherm altijd het notitieblok wordt geopend. Naast de knop op het uiteinde, die overigens niet als gum kan worden gebruikt, zit aan de zijkant van de Precision Pen nog een tuimelknop met twee functies. Een daarvan dient in het e-ink notitieprogramma als 'gum'. Doordat de knop niet uitsteekt boven de behuizing, een vrij lichte feedback heeft en hij precies op de plaats van je duim zit, drukten we hem af en toe per ongeluk in.
De notitie-app op het e-ink scherm biedt alle basisfunctionaliteit die je mag verwachten. Notities worden automatisch opgeslagen tijdens het tekenen. Tevens kun je schermafbeeldingen van het hoofdscherm naar het e-ink scherm kopiëren voor het maken van notities, of notities juist weer kopiëren naar Windows. Dat kan als afbeelding, maar ook als tekst. De automatische karakterherkenning fungeert goed genoeg om bruikbaar te zijn.
Op het 'normale' scherm kun je echter ook met de pen werken en dan valt snel op, dat het op de lcd misschien nog wel prettiger schrijft en tekent. De verversingsfrequentie van een e-ink scherm ligt nogal laag en dat is te merken. Er zit merkbaar meer vertraging in het schrijven op het onderste scherm, waar de digitale inkt in het bovenste scherm meer vanuit de punt van de pen lijkt te vloeien. Bovendien treedt af en toe nog een extra vertraging op bij het schrijven op het e-ink scherm, omdat dat opnieuw moet worden ververst om anti-aliasing toe te passen. Om die reden zie je ook niet meteen hoe dik lijnen er precies uit komen te zien.
Het gevoel van het schermoppervlak van het e-inkscherm is wat ons betreft beter getroffen dan dat van het hoofdscherm. De coating is iets ruwer dan het gladde glas voor de lcd. Daardoor voelt het op dit scherm meer alsof je op een echt stuk papier aan het schrijven bent in combinatie met de harde, plastic punt van de pen. Probleem is wel dat je het onderste scherm ook als toetsenbord gebruikt, waardoor her en der vette plekken op het scherm komen, waar de weerstand opeens behoorlijk afneemt. Voor de nauwkeurigste tekenervaring neem je dus beter een doekje mee.
Beeldscherm
Het 'hoofdscherm' van de Yoga Book C930 is nog steeds een lcd. Hoewel de diagonaal met 10.8 inch hetzelfde is als die van het e-ink scherm, zijn de afmetingen toch anders. Het lcd-paneel heeft namelijk een beeldverhouding van 16:10, waar het e-ink paneel een 16:9-verhouding heeft. Met 2560 x 1600 pixels is de pixeldichtheid van het hoofdscherm ook een stuk hoger: 280 ppi. Dat leidt in praktijk voor een zeer scherpe weergave van tekst en afbeeldingen. Het ips-type paneel is afkomstig van BOE, heeft een beloofde maximale helderheid van 400 nits en een opgegeven kleurbereik van '85%', al vertelt Lenovo helaas niet 85 procent waarvan.
Testresultaten helderheid, kleuren en contrast
We hebben het hoofdscherm van de Yoga Book C930 zoals gebruikelijk nagemeten middels een X-Rite i1 Display Pro colorimeter in combinatie met de SpectraCal CALman 2018analysesoftware. In onderstaande grafieken wordt de Yoga Book C930 aangeduid middels een rode balk. De voorganger op basis van Android, de YB1-X90L, is in deze grafiek geel gekleurd. Voor de rest bestaat de vergelijking uit andere, lichte systemen op basis van een x86-cpu die - de Apple Macbook 12 en de eerdere Yoga Book uitgezonderd - alle Microsoft Windows draaien. Zoals gezegd is de Yoga Book C930 een van de lichtste convertibles met Windows die je kunt kopen, maar er zijn wel tablets met een vergelijkbaar gewicht, zoals de Microsoft Surface Go. Je vindt ook al laptops die ongeveer een kilo wegen - dertig procent zwaarder dan de Yoga Book C930, maar nog steeds lichtgewichten in verhouding tot de rest van de markt. De kleuring van de rest van het testveld heeft te maken met de ingebouwde cpu: blauw zijn de systemen die net als de Yoga Book C930 zijn voorzien van een ultrazuinige Y-serie-chip, terwijl apparaten met een krachtiger U-serie-cpu een donkergrijze balk hebben gekregen.
We meten voor de Yoga Book C930 een maximale helderheid van 349 cd/m2, wat minder dan de beloofde 400 nits maar in deze grafiek nog goed voor een gemiddeld resultaat. Als je het spiegelende scherm buiten comfortabel wilt kunnen gebruiken, zou je eigenlijk wel een wat hogere piekhelderheid willen hebben. Het contrast van het scherm is met 1397:1 prima.
Aan de kleurweergave valt allereerst op dat het kleurbereik van het scherm flink groter is dan de gebruikelijke 100 procent van srgb. Het scherm dekt de bredere dci-p3 kleurruimte voor 92 procent af. Daardoor worden met name rood en groen stukken verzadigder getoond dan op de meeste andere beeldschermen. Helaas heeft Lenovo geen speciale schermmodus ingebouwd waarin het kleurbereik weer wordt ingeperkt, om zodoende een nauwkeuriger kleurweergave mogelijk te maken - de meeste content is immers niet op dci-p3 gericht.
Voor wat betreft de resultaten in de grafiek 'DeltaE kleur' hebben we het scherm zoals gebruikelijk vergeleken met de kleurruimte die het paneel het dichtst benadert. Dat is dus dci-p3 in geval van de Yoga Book C930. Het resultaat is redelijk, met een gemiddelde afwijking (deltaE2000) van 3,1. Zouden we ook voor dit scherm uitgaan van de afwijking ten opzichte van srgb, zoals bij de andere schermen in de grafiek, dan zou de Yoga C930 hier een stuk hoger (=slechter) scoren door de extra kleurverzadiging. De ideale convertible voor fotobewerking is de Yoga Book C930 al met al niet, zeker ook gezien de slechte resultaten voor wat betreft de grijsafstelling. Lenovo heeft het scherm een veel te koele tint meegegeven. We meten een kleurtemperatuur van wit van 8332 K, ver boven de gewenste 6500 K. Daardoor lijkt wit witter, maar met een nauwkeurige weergave heeft het niks van doen. Dat vertaalt zich in een hoge gemiddelde grijsafwijking van 6,5, waarmee de Yoga Book C930 het beduidend slechter doet dan alle andere modellen waarmee we 'm vergelijken.
Intern
Ons testmodel van de Yoga Book C930 beschikt over een Intel Core i5 7Y54, het instapmodel heeft een Core m3 7Y30 aan boord. Beide dualcore-cpu's zijn al sinds 2016 op de markt. Het is opvallend dat Lenovo zijn nieuwe convertible zo'n oude chips heeft gemonteerd. In september 2018 kwam Intel met nieuwere 'Amber Lake Y'-cpu's, die ten opzichte van hun voorgangers vooral een hogere maximale turbokloksnelheid kunnen behalen. Misschien achtte Lenovo dat voordeel te mager.
In ieder geval zit in de Yoga Book C930 een krachtiger cpu dan in de vorige Yoga Book, die beschikte over een Atom x5 Z8550, een processor die nog minder stroom verbruikte en was bedoeld voor in tablets en smartphones. Met dat soort chips is Intel inmiddels gestopt, waarmee cpu's als de Core i5 7Y54 en Core m3 7Y30 nu tot de zuinigste processors behoren die Intel levert. Zodoende kunnen systemen op basis van deze cpu's geheel passief worden gekoeld. Het verschil tussen de Core i5 7Y54 en Core m3 7Y30 zit 'm vooral nog in de kloksnelheden: doet de Core m3 zijn werk op een basisfrequentie van 1 GHz en een maximale boostkloksnelheid van 2.6 GHz, noteert de Core i5-cpu respectievelijk 1.2 GHz en 3.2 GHz. Door aanwezigheid van hyperthreading kunnen beide chips aan vier threads tegelijk werken.
Net zoals bij Intel's andere laptopcpu's kan de fabrikant van het systeem binnen bepaalde kaders kiezen voor een hoger of lager stroomverbruik, wat behoorlijke invloed kan hebben op de prestaties. Een op papier hoger geklasseerde Core i7-cpu kan zodoende toch slechter presteren dan een Core i5. Bij de Yoga C930 zien we dat Lenovo heeft gekozen voor een zo hoog mogelijk prestatieniveau. Tijdens korte bursts mag de cpu maximaal 11 W verstoken, terwijl het verbruik op langere duur (PL1) terugzakt naar 7 W. Daarmee heeft Lenovo de maximale stroomlimiet gekozen die voor deze chips kan worden ingesteld. Ondanks het gebrek aan een ventilator is de koeling goed genoeg om te voorkomen dat het systeem daarbij snel gaat throttelen. Helaas hebben we het koelsysteem niet op de foto kunnen zetten: de Yoga Book C930 is met geen mogelijkheid te openen, zonder het risico te lopen het systeem onherstelbaar te beschadigen.
Hoewel de Core i5 7Y54 in de Yoga Book C930 dus voluit kan gaan, ligt het stroomverbruik nog steeds vele malen lager dan een gemiddelde Intel U-cpu, die we gebruikelijk in notebooks aantreffen. Zodoende liggen de prestaties duidelijk lager. Sinds Intel in 2017 zijn nieuwe achtste-generatie Kaby Lake-R U-processors introduceerde, tellen de i5- en i7-processors van deze reeks vier cores, waarmee ze (in combinatie met hogere kloksnelheden) nog een stuk meer rekenkracht zijn gaan leveren. Daarmee is het verschil tussen de U- en de Y-serie groter dan ooit. Aan de andere kant zijn die apparaten wel een stukje groter en zwaarder dan de Yoga Book C930, waarbij ook actieve koeling vaak een vereiste is. Misschien nog wel belangrijker: we zien niet vaak convertibles of tablets met een U-series cpu. De Microsoft Surface Pro 6 is een van de bekendste uitzonderingen.
Testresultaten
Tijd om na te gaan hoe de Yoga Book C930 het doet in de praktijk. In onderstaande grafieken wordt de Yoga Book C930 aangeduid middels een rode balk. De voorganger, de YB1-X90L, is in deze grafiek geel gekleurd. Voor de rest bestaat de vergelijking uit andere, lichte systemen op basis van een x86-cpu die - de Apple Macbook 12 uitgezonderd - alle Microsoft Windows draaien. Zoals gezegd is de Yoga Book C930 een van de lichtste convertibles met Windows die je kunt kopen, maar er zijn wel tablets met een vergelijkbaar gewicht, zoals de Microsoft Surface Go. Je vindt ook al laptops die ongeveer een kilo wegen - dertig procent zwaarder dan de Yoga Book C930, maar nog steeds lichtgewichten in verhouding tot de rest van de markt. De kleuring van de rest van het testveld heeft te maken met de ingebouwde cpu: blauw zijn de systemen die net als de Yoga Book C930 zijn voorzien van een ultrazuinige Y-serie-chip, terwijl apparaten met een krachtiger U-serie-cpu een donkergrijze balk hebben gekregen.
Processorprestaties
Zoals verwacht doet de Yoga Book C930 het flink beter dan zijn voorganger met Atom-cpu: de score in Cinebench R15, een synthetische benchmark die een indruk geeft van de processorprestaties, is maar liefst 84 procent hoger. In vergelijking met andere systemen met een Intel Core Y-serie cpu zet de Yoga Book C930 een gemiddeld resultaat neer. De Macbook Air 2018 beschikt al over de nieuwe Amber Lake Y-cpu, die bovendien actief wordt gekoeld. Dat levert zo'n 20 procent extra performance op.
Écht sneller wordt het pas met een U-serie cpu, zoals de donkergrijs gekleurde concurrentie in de grafiek demonstreert. De Surface Pro KJR-00003 is als enige nog voorzien van een oudere zevende-generatie Kaby Lake-dualcore, maar zelfs die tablet levert in deze benchmark 40 procent hogere prestaties dan de Yoga Book C930. De apparaten met Kaby Lake-R of Whiskey Lake-quadcores in deze grafiek zijn meer dan dubbel zo snel, soms zelfs anderhalf keer - en ook dat zijn erg dunne en lichte machines, die hooguit iets meer dan een kilo wegen.
Bij het uitvoeren van de PCMark 8 v2 benchmarks, die een meer realistische praktijksituatie simuleren, zien we dat het prestatieverschil bij lichte applicaties en werktoepassingen (Home en Work) in praktijk nog meevalt. In het dagelijks gebruik voelt het systeem ruimschoots snel genoeg aan voor basistaken als webbrowsen, het bewerken van documenten of het bekijken van foto's. Ga je zwaardere taken verrichten en multitasken, dan is wel duidelijk dat je beter een ander systeem kunt overwegen. Daarop is dit digitale notitieblok simpelweg niet bedacht.
3D-prestaties
Op grond van het modelnummer zou je denken dat de Intel HD Graphics 615-igpu in de Kaby Lake Y-chips minder snel is dan de 'UHD Graphics 620' in de normale U-cpu's, maar als we naar de specificaties kijken is er vrij weinig wat de twee van elkaar onderscheidt. Zo hebben beide videochips een identiek aantal verwerkingseenheden die afhankelijk van de instellingen van de fabrikant bovendien dezelfde maximale kloksnelheid kunnen hebben.
De Yoga Book C930 scoort daarmee ongeveer even goed als de concurrentie, die soms met een in andere opzichten veel krachtiger processor is uitgerust. Het resultaat is beduidend beter dan dat van de voorganger met Atom-cpu, waarvan de geïntegreerde Intel HD Graphics 400-videochip in deze benchmark erg veel trager blijkt.
Geheugen en opslag
Ons testmodel van de Yoga Book C930 is voorzien van 4 GB ddr3-werkgeheugen. Dat is een hoeveelheid die we anno 2019 toch eerder associëren met Chromebooks of Windows-machines uit de budgetbak. Behalve de goedkoopste Surface Pro zijn alle systemen in de vergelijking uitgerust met minimaal 8 GB werkgeheugen, waarbij één apparaat zelfs 16 GB geheugen heeft. Lenovo biedt echter geen variant van de Yoga Book C930 met meer werkgeheugen en ook is het niet mogelijk het geheugen na aanschaf uit te breiden. Door het beperkte werkgeheugen is de Yoga Book C930 in elk geval geen geschikte keus voor fervente multitaskers.
Voor de opslag heeft Lenovo gekozen voor een Toshiba XG3 nvme-ssd. Het 256 GB grote opslagapparaat levert prima doorvoersnelheden, flink sneller dan de voorganger, die nog van 64 GB trage emmc-opslag was voorzien.
Draadloos netwerk
Intels bekende Dual Band Wireless-AC 8265 mag alweer wat ouder zijn: dat staat de Yoga Book C930 niet in de weg om bovengemiddelde doorvoersnelheden over het draadloos netwerk te kunnen behalen.
Accuduur
Met 34 Wh is de accu van de Yoga Book C930 zelfs voor een kleine convertible niet heel erg groot. Alle apparaten in het voor dit artikel gekozen testveld hebben een accu met een hogere capaciteit. Hoewel de Yoga Book C930 beschikt over een zuinige processor, is er wel een scherm aanwezig met relatief hoge resolutie. Dat is vaak niet bevorderlijk voor de accuduur.
In onze browsertest, een simulatie van licht gebruik bij een schermhelderheid van 180 cd/m2, duurt het zeven uur en drie kwartier voordat de accu van de Yoga Book C930 helemaal leeg is. Dat is in vergelijking met de andere systemen vrij kort. Enkel de Acer Swift 5-SF514 gaat nog minder lang mee, maar die heeft dan ook een krachtigere cpu en groter scherm in combinatie met een even kleine accu als de convertible van Lenovo. Draaien we vervolgens de PCMark Creative accutest, die zwaar gebruik simuleert, dan zakt de Yoga Book C930 nog verder terug in het testveld. Na minder dan vier uur moet het apparaat dan alweer aan de lader.
In principe zou je de accuduur van de Yoga Book C930 nog kunnen verlengen door alleen gebruik te maken van het e-ink scherm. Daarvoor moet je het apparaat in tabletmodus gebruiken en tweemaal op het e-inkscherm tikken. Op die manier wordt het lcd-scherm uitgeschakeld. De processor en andere hardware moet wel blijven werken, dus een accuduur vergelijkbaar met een gemiddelde e-reader - waarbij je gemakkelijk weken zonder de lader kunt - zouden we er niet van verwachten.
Conclusie
De Lenovo Yoga Book C930 is net als zijn voorganger een bijzondere convertible. In plaats van een toetsenbord zit in het onderste gedeelte nu een e-inkscherm. Je transformeert in een oogwenk een zeer dunne en lichte Windows-pc - minder dan 1 cm dik, minder dan 800 gram zwaar - tot een digitaal notitieblok, dat ook echt zo aanvoelt door het formaat en het papierachtige scherm. Een dergelijke innovatieve formfactor komen we niet vaak tegen.
Toch vragen we ons af hoeveel mensen in praktijk het beste uit zijn met dit apparaat, vanwege de beperkingen ervan. Dan doelen we niet alleen op de compromissen die je bij een machientje van dit gewicht en formaat moet sluiten. Zo zijn op de zijkanten logischerwijs maar erg weinig aansluitingen beschikbaar - zelfs een 3.5 mm-koptelefoonaansluiting ontbreekt. Het prestatieniveau is door de passief gekoelde en nogal verouderde processor beperkt. Ook was er blijkbaar niet erg veel ruimte meer voor de accu, waarmee de accuduur bij gebruik als Windows-convertible wat tegenvalt. Lenovo had verder meer werk mogen maken van de kalibratie van het hoofdscherm en van de magere 4 GB aan geheugen worden we ook niet vrolijk - zeker gezien de verkoopprijs gemiddeld meer dan duizend euro bedraagt.
Ook voor wat betreft het e-ink concept zien we nog verbeterpunten. Het op het onderste scherm geprojecteerde toetsenbord is prima als je af en toe een korte notitie wil maken of een webadres moet invullen, maar voor langer schrijfwerk wil je echt een toetsenbord met fysieke toetsen hebben. Wellicht dat het 'toetsenbord' met een betere trilmotor al wat fijner zou kunnen aanvoelen, meer zoals een echt toetsenbord. Het digitale notitieblok van de Yoga C930 biedt weliswaar een papierachtige uitstraling en een prettig, ietwat ruw schrijfoppervlak, de verversingsfrequentie van het scherm ligt nogal laag. Daardoor voelt schrijven op het gewone scherm haast fijner aan, omdat de digitale inkt meer uit de pen lijkt te vloeien. Tot slot had Lenovo meer aandacht moeten besteden aan de e-readerfunctie, want die is al te summier.
Niettemin heeft Lenovo met de Yoga Book C930 een interessant concept bedacht, dat voor bepaalde gebruikers wellicht al een uitkomst kan zijn mits die kunnen leven met de ruwe kantjes van dit apparaat. Hoewel ook andere fabrikanten al experimenteren met dual-screen laptops, is Lenovo een van de eersten die er ook daadwerkelijk een uitbrengt. Met wat doorontwikkeling en betere componenten komt het idee in de toekomst wellicht beter uit de verf. Voor nu belonen we dit apparaat met een Innovation Award.
