Is de Hamsterwet een oplossing voor corona-hamsteren?

Een wet uit 1962 is het, de Hamsterwet. In het leven geroepen om hamsteren van bepaalde goederen in buitengewone omstandigheden te verbieden. Met lege schappen wc-papier, vlees en pasta zou het een oplossing kunnen zijn. Wanneer is het moment dat het kabinet de Hamsterwet gaat gebruiken?

Buitengewone omstandigheden zijn een voorwaarde om bevoegdheden op basis van deze wet in werking te laten treden. 'Wat buitengewoon is, is niet gedefinieerd. Mij lijkt dat ook ten tijde van een pandemie de wet van toepassing kan zijn', zegt Silvia Gawronski, associate partner bij Van Traa Advocaten en tevens lid van de Nederlandse Vereniging voor Levensmiddelenrecht. Als buitengewone omstandigheden is door de wetgever gedacht aan oorlog en oorlogsgevaar. Maar 'tot toepassing van de wet kan echter onder meer ook aanleiding geven het geval, dat objectief gezien geen oorlogsgevaar aanwezig is, doch bij het publiek ten onrechte de mening postvat, dat een oorlog dreigt', aldus de wetgever in de memorie van toelichting op deze wet.

Hamsteren gaat door
'Elke keer als het kabinet een nieuwe persbijeenkomst heeft, zien wij de omzet oplopen. Mensen gaan dan toch extra spullen kopen. Reinigingsmiddelen, voedsel en het is absoluut niet nodig', zei Marc Jansen, directeur Centraal Bureau Levensmiddelenhandel maandagavond in Radar. 'Hamsteren is niet nodig', zei ook premier Rutte nogmaals in de persconferentie. De lege schappen worden volgens de supermarktbranche weer aangevuld en er dreigen geen tekorten.

Ondanks dat nemen veel supermarkten al maatregelen zoals een maximum van twee pakken pasta per klant per supermarktbezoek. 'De inwerkingtreding van de Hamsterwet zou natuurlijk een bepaalde rust en orde kunnen geven', legt Gawronski uit. 'Mensen hoeven zich dan geen zorgen meer te maken of ze bij het volgende supermarktbezoek nog wel wc-papier of rijst kunnen kopen. Maar een inwerkingstelling zou ook juist opgevat kunnen worden als een teken dat niet alleen een pandemie gaande is, maar dat ook de algemene veiligheidssituatie in het geding zou kunnen zijn. Om die reden moet de Hamsterwet dan ook alleen ingezet worden als daadwerkelijk tekorten van vitale producten zouden dreigen. En dat is volgens de Minister en de supermarktbranche nu dus nog niet het geval', vult Gawronski aan. Wanneer als gevolg van de lockdowns in andere landen schaarste gaat ontstaan op de Nederlandse markt is nu nog niet te zeggen.

'Het is verboden meer dan 20 rollen wc-papier per maand te kopen'
Mocht het kabinet de Hamsterwet gaan gebruiken dan kan deze voor het hele land gelden, of voor een gedeelte daarvan. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat kan de inhoud formuleren. Deze regels kunnen onder meer inhouden dat van bepaalde goederen een maximum aantal per persoon mag worden verkocht. Bijvoorbeeld 'Het is verboden meer dan 20 rollen wc-papier per maand te kopen'. 'Als het inderdaad zo is dat we meer dan voldoende voorraden hebben tot 1 juni denk ik niet dat de Hamsterwet zal worden ingezet', aldus Gawronski. Overigens treedt het gebruik van de wet ook in werking als Nederland de noodtoestand zal afkondigen. Volgens Gawronski is de wet nog nooit toegepast sinds 1962.